Sproakerkenning: wat is der non feaitelik bekuierd in Grönningen?
Vuur Radio 1, RTV Noord en verskeadene aandere media gung et der verleden wekke van. Der warren wat hoge leu oet den Europesen Road in et Grönningse Proveensiehoes um de erkenning van et Saksies te bekuieren. Mer wat is doar non feaitelik ezegd?
Op de webstea van et SONT, wat steet vuur de machtig Saksiese naam Samenwerkende Organisaties Nedersaksische Streektalen, steet ne lappe tekst in versaksiest Hollaands oawer wat der allemoal bekuierd is en wee as der bie warren. Et is froai lastig umskrewen. Doarumme hier ne herskriewing:
Achtergroond
Op deenkseldag den 1sten meart kuierden nen koppel leu dee as goat oawer et Haandvest vuur Lokale Sproaken met de verskeaidene groepen dee as zik gangs hooldt met et Saksies. Vie warren neet oet eneudigd.
Oonderwaarp
Wo geet et met et Plat?
Readen
alle 3 joaren hooldt ze in Europa et Haandvest tegen et lecht en kiekt ze wat der aanders mut en of der sproaken bie op mut.
Anwezigen
Van den Europesen Road warren der bie:
-Vera Klopčič (vuurzitter; oet Slovenië)
– Päivi Majaniemi (oet Finlaand)
– Marieke Sanders-Ten Holte (oet Nederlaand)
Vanoet de Saksiese Beweaging warren ze der vanoet zowat alle strekken bie.
Verloop
Eerst meug SONT-vuurzitter Hans Gerritsen wat zeggen. Hee deed verskeaidene zaken oet de deuke:
1. De lokale besteurders (NGOs, gemeentes en proveensies) en verskillende ministeries köant mekoar de leste dree, veer joar nog aait neet de haande doon oawer et tookennen van deel III van et Haandvest.
2. Et oawerleg met et Binnenlaandsministerie löp de leste tied good. Ze kuiert oawer ne aandersoortige erkenning, lös van et Haandvest.
De verskeaidene sproakgroepen meugen doarnoa öar zegke doon.
Aktiviteaten
Vuurzitster Vera Klopčič van den Europesen roadsofveardiging leup de verskeaidene aktiviteaten (en problemen) langs dee as op alle sproakterreinen vuurbie komt: et oonderwies, de media, et sosjale leawen, en zo wiedter. Vuural op kultureel vlak en ook wal in de zorg wörd der völle met de sproaken doan. Et Stellingwaarver vuurleasprojekt wör eneumd. Wiedters bespreuk Klopčič et gebroek van Saksies op de legere skolen.
Geeldzaken
Vuural et verloop van de geeldzaken kan nog heel wat better. Der wörd non allene geeld egewen vuur lösse projekten. Volgens de Zwolse Iesselakademie kö’j doarduur nooit gröttere projekten anpakken, gin kennis van zaken opbouwen en det ook neet vaste hoolden.
Zörgen oawer Geelderlaand
Alleman maakt zik zörgen oawer Geelderlaand. Doar dut de proveensie al nen helen tied niks vuur et Saksies en vuur et Erfgoedcentrum Achterhooks en Liemers (ECAL). De ummeropen RTV Drenthe en RTV Noord doot der mangs wal wat an, mer det kan nog better. In Oaweriessel is et hoaste niks en in Geelderlaand nog meender. Doar zeent de leu ook oardig vergreld oawer.
Lechtpeunten
Mer der zeent ook mooie zaken. Leu hebt verdan mear achting en weardering vuur de sproake. Det har de ofveardiging ook al vernömmen. In zuudoost-Dreante is der bievuurbeeld een oonderwiesprojekt vuur Dreants en Duuts. Der wörd ook oardig wat Plat in de muziek, beuke en kraanten ekuierd.
En non?
De ofveardiging geet der de kommende tied met an den gaank en skrif een verslag. Det legt ze dan vuur an Ministerroad en de Road van Europa. Dee nemt et oawer, stelt ne lieste met roadgewing en anbevelingen op en brengt det noar de Nederlaandse Rieksoawerhead. Dee leste groep mut zik der oawer oetsprekken noar de Road van Europa en et egene parlemeant.
KWW, dus.
