Kolstof: niejen braandstof?
In de stried tegen klimaatveraandering kon nen niejen zunlechttechniek wal es fleenk wat te doon maken. As de oetveenders et tenminsten oet öar knutselskuurke kriegt en industriebreed duurvoort.
Nen koppel oondervörskers skrif in et wetenskopsblad Science at ze een kolstofmasjiene op zunnekracht hebt oetveunden. De masjiene haalt CO2 oet de locht en pluzet et oet töt een mengsel van kolstofmonokside en een hydrogeen met den naam synteties gas (kortweg syngas). Det kan rechtstreeks nen tank in, of bewaarkt worden töt diesel of aanderen vlöaiboaren braandstof, meant mechanies ingenieur Amin Salehi-Khojin van den Amerikaansen Universiteat van Illinois. Hee is baas bie et lab wat et oonderzeuk deed.
De gelearden weelt et dutsap vuur meender as € 0,50 de liter maken, zea hee. Doar kan volgens um gin benzine of öllie- of gasboaring tegenop. Wat zöalt de NAM-kearls doar blie met wean. En de Grönningers en Tukkers dee as met öaren kroam zitt, nog völle mear.
Natuurlik keump der wal wier kolstof in de locht as den braandstof dan wier verbraand wörd. Mer toch is et ne kolstofvrieje ennergiewelle, um at den kolstof eerst oet de locht is ehaald en der ja niks niejs bie oetkolderd wörd.
“Featelik is dit een echt keunstmoatig plaantenblad,” weet Salehi-Khojin. Plaanten broekt ja zunlecht vuur fotosyntese, woerbie as ze CO2 opnemt en der sukers van maakt vuur ennergie. “Oonze masjiene löp op zunnekracht. Duur CO2-herbroek sloat vie de zunnekracht op in de chemiese verbeendingen van et syngas”.
“Disse masjiene is prachtig, umdet et zunlecht direkt ummezet. Et dreeit zoonder elektries of aandere kracht,” zeg Mohammad Asadi, den as et meeste van et oonderzeuk beskreef en methelpet in Salehi-Khojin’s lab.
Et team hef töt non too ne kleane probeeroetvoering van de masjiene in mekaar ezat. Den dut et ook nog. Et gebrok keunstmoatig zunlecht en ne rechtstreekse CO2-welle, zodet de oondervörskers et chemiese verloop köant bekieken en biestellen. Salehi-Khojin hef al een vuurlopig pateant lopen. Geeld vuur et oonderzeuk kreeg hee van et Amerikaanse Department of Energy en de Nasjonale Stichting vuur Wetenskop.
“Wat umvaank angeet; vie hebt 100 veerkaante centimeters van de reaksieversneller broekt,” zeg Asadi. “Det mut wal wat grötter um et industrieel te kriegen.” Hee zut oeteandelik een “zunnepark” vuur zik wat CO2 oet de locht haalt. Bie bie stroomfabrieken en industriële hallen komt kleanere masjienes um öaren CO2-oetstoot op te vangen.
Volgens de oawerkoepelende Klimaatveraanderingsroad is dit soort nieje technologie -ook wal “negatieven oetstoot” of “kolstofopslag” neumd- noodzakelik um slimme klimaatveraandering te stoppen. Earder van et joar oonderskrewen völle laanden in Paries een vuurnemmen um et wearldwied neet mear as twee groad wöarmer te maken. Mer de locht is al zo dikke van alle kolstof det et der groten skien van hef at vie den aanderhalven groad makkelik vuurbie goat de kommende hoonderd joar. Wearldwied lig de temperatuur al 0,9 groad heuger as vuur den industriëlen tied.
Dit is neet et ennigste projekt um kolstofoetstoot te vermeenderen. Mer de meeste projekten zeent gangs um niejen oetstoot tegen te hoolden, terwiel as disse masjiene de kolstof gebrok wat al in de locht zit. “Dee aandere vangtechnieken zeent vake deur en kost ook wier völle ennergie. Ze zöalt dus neet gaauw inzat worden,” meant Doug Vine, ennergiebeleidsanalist en senior ennergieroadslid bie et weenstloze Sentrum vuur Klimaat- en Ennergieoplössingen in den Amerikaansen stoat Virginia.
“A’j ne masjiene hebt dee as fabrikaanten bie et installeren neet tevölle in de knippe keump,” zeg hee, “he’j mear kaans at det der duur keump. Um et oplopen van de wearldtemperatuur tegen te goan, mu’w meardere technieken tegelieke inzetten.”
Salehi-Khojin en kosjotten meant at zin keunstbladmasjiene nog wat te doon geet maken, um at et zuunig is en weanig kost. Det keump umdet ze as verloopversneller fiene deelkes wolfraamdiselenide broekt um et CO2 oet mekaar te trekken. Det is völle goodkeuper spul as platina, palladium of zilver.
Disse samensteelde reaksieversneller, wat Salehi-Khojin zelf maken in zin lab, is volgens umzelf 1000 moal zuniger as standaard versnelwater. “Et materiaal wat zee oetveunden hebt, waarket op twee wiezen met CO2. Um van kolstofdiokside kolstofmonokside te maken, mut een paar skeadkeundige verbeendingen verbrökken worden, mer ook een paar anlegd. Dit stöfke dut det better as vurigen,” meant Larry Curtiss, rekkenkeundig skeadkeundigen van et Nasjonaal Laboratorium van Argonne en metskriewer an dit oonderzeuk. “Et wolfsraamdiselenide plakt een elektron bie an et molekuul en knipt de verbeending tusken kolstof en zoerstof duur. Det was beaide froai lastig um te doon,” beweart Curtiss.
Salehi-Khojin en zinne möage zeukt non leningen en investeringen van boetenof um nen trad wiedter te zetten. “Vie hebt hulpe vanoet de industrie neudig um et grötter an te pakken. leu met fabriekservaring mu’w hebben. Misskien mu’w de moaten aanders doon en et ontwaarp – al det soort dinge.”
Hee meant at ze met een joar of twee of dree de grote verkoop inköant met öar keunstbladtechniek. Curtiss dut et nog een betken temperen: “Ik hebbe bie de ontwikkeling van nieje batteriejen vuur elektriese auto’s bie west. Van waarkplaatse töt echten invoor in auto’s warren vie 15 joar wiedter.”
Duur Emily J. Gertz
28 juli 2016
Welle: TakePart.com
