Road van Europa: Nederland mut Saksies stelselmoatig anmodigen
Nederland verslabakt et um de inheemse sproaken te helpen. Dat steet in een verslag van een Europees Committee of Experts, dee as dreejoarliks kiekt wo as et der in Europa vuur steet wat sproaken angeet. Bie Nederland was et aarmood troef.
Te late en nauweliks inhoold
Nederland leawert öare verslagen oawer onze sproakumstand steevaste een joar te late in en neumt nauweliks oawer de streksproaken. Doaroet blik volgens Wearldsproake ne flinke onwil.
“Broekt Saksies in alle openboare zaken”
In et verslag dut et Committee of Experts een antal anbevelingen um de sproaken te helpen. Ze skriewt at Nederland de sproaken in alle dagelikse zaken zol mutten tooloaten. Doaroawer ontsteund verleden wekke nog nen rel, toen as ne Riessense vrouwe proberen in et Saksies noar de politsie te skriewen. In et lecht doarvan skrif et Committee:
“Et Comittee of Experts modigt Nederland an um een strak beleid op te stellen um et gebroek van streksproaken en minderheadssproaken temeute te kommen en an temodigen in openboar en perseunlik leawen. Et Committee of Experts wis der op at de term ‘openboar’ breed bekekken worden mut. Et umvat et gebroek van de sproaken in rechtbaanken, instituten en de media, in ekonomies, sosjaal en kultureel opzicht.”
Op skole
Den road deed onder mear ook onderstoande anbeveling:
“Maakt van lessen in et Saksies een vast skoolvak en breadt et onderwiesanbod oet, met inbegrip van vuurskoolse aktiviteiten, vuurtzat onderwies en peuterspölzalen.”
Nederland hef disse verantwoardelikhead töt non too altied duursköawen noar provinsies en lokale roaden, umdat Minister Plasterk meant at dee et better bekieken könt. Hierduur is der nog altied ginne stelselmoatige anpak. Toch skrif Plasterk in etzelfde verslag at skolen al lange vrie zint um les in et Nedersaksies te gewen.
Stoatusopheuging
Ondanks at Saksies dudelike kenmaarken hef um et onder deel 3 van et Charter te rekkenen, wil et met onderhandelingen oawer stoatusopheuging nog altied nit vlotten. Et verslag skrif oawer ne oawereenkomst tusken et SONT (den oawerkoepelenden road van dialektkringe in Nederland), mer geet doar wiedter nit op in.
Den Road wil ook at der in Nederland meer andacht keump vuur de lokale sproaken en öare wearde, zodat vuuroordelen oetbannen wordt. Ze mossen vaste stellen at et Nederlandse volk nauweliks op de heugte is van de sproakriekdom in Nederland.
Europees Charter vuur streksproaken en minderheidssproaken
Al in 1992 onderskreef Nederland et Europese Charter vuur streksproaken en minderheidssproaken. In 1996 gung et lös. Det Charter is duur Europa opsteld um de inheemse sproaken van Europa te beskaarmen. In Nederland valt doar bievuurbeeld ook Freesk, Limbörgs, Papiaments, Romanes en Sintisproaken onder. Alle dree joar kik ne road van ofveardigden wo as regearingen der met umspringt.
