Eyrsten vlucht van vleegtüüg sunder beweygende deylen
Vlucht is ne döärbraak wat töt koalstov-nöytrale vleegreisen kan leiden
Et eyrste “vastvörmige” vleegtüüg ooit, sunder beweygende delen in de andryving, hevt nen sukcesvullen vlucht emaked van 60 meter. Dårmed is bewesen dat vlegen sunder motoren of propellers möägelik is. Dat skrivt de britske krante The Guardian.
Dissen vlucht is ne döärbraak in “ionenwind-technology”. Dårmed wordet ståtiske nitrogeen-ionen upwekked oaver een krachtig elektronisk veld, dee dan uut et achterende van de vleegmaskine drukked wordet. So untsteyt stüw.
Steven Barrett, nen professor Aeronautika an et MIT en höyvdskryver an et undersöyk in et tydskrivt Nature, sea dat et idey vöär et projekt rechtstreyks uut de sciencefiction van syne kindertyd köäm. “Ik was nen groten leevhebber van Star Trek. In dee tyd meyneden ik dat vleegtüge in de tokumst stille sullen vlegen sunder beweygende deylen – en miskyn wal nen blauen glood hebbet. Mär wisse ginne propellers of turbines of so wat. Sodöänig begün ik in de natüürkünde te söyken wat vlegen sunder beweygende deylen mögelik maket en köäm ik uut by et koncept van ionenwind. Dat wör al vöär et eyrst in de jåren ’20 undersöchted.
“In dee tyd köämen se der nit heyl wyd med. Ouk in de jåren ’50 keyken se der wear når, mär konkludeyreden se dat et nit vöär vleegtüge kun warken. Mär ik hebbe nu vyv jår lange med een antal afstudeyrders warked an beater begrip van wo y et beste ionenwind köänt upwekken.”
In et prototype wörd 600 watt stroom by 40.000 volt döär de dråden an de vöärkante van den vlöygel epumped. So wordet “ströymingen” van elektronen upwekked, dee luchtmolekulen kortby den dråd uplådet. Dee vlöyet dan oaver et elektriske veld når den tweyden dråd an de achtersyde van den vlöygel. Underweg botset se up nöytrale luchtmolekulen en draeget energy oaver. De nöytrale luchtmolekulen ströymet achter uut et vleegtüüg en sorget so vöär stüwing.
Den uutkumst is een andryvingssysteem sunder kabaal, vulledig up elektriciteit en sowat eyven stark as moderne vleegtüügmotoren.
Volgens professor Guy Gratton van Cranfield University “steyt et noch in kinderskone, mär de lüde van MIT hebbet wat vöär mekander kreygen wat wy noch nit vöär möägelik hölden. Se bruket versnelled ioniseyred gas üm een vleegtüüg an te dryven. Aeronautiske ingeniöörs van oaver de heyle wearld söyket når wysen van elektriske andryving. Med disse technology köänet in de tokumst miskyn bemande en unbemande vluchten anstüred worden dee efficienter sint en minder vervulend. Et is mirakels mooi dat se dit al (up kleine skåle) med een modelvleegtüüg up ne batterye buten et laboratorium tested hebbet.”
Et sukces van den proovvlucht med et vleegtüügken, wat de uninspireyrede naam “Version Two” dregt, hüng af van de ingeniöse kwaliteit üm et so lecht möägelik te maken, nöäst de andryvingsmethode selv. Et vleegtüügken weagt mär 2,45 kg, mär hevt ne spanwydte van vyv meter, draeget ne batterye en een swåren transformator.
In de nåbye tokumst hoapet de lüde van MIT de rekkewydte en snelheid van et vleegtüüg te vergroten. Vöärnamelik döär de maskine grötter te maken. De technik kan al binnenkort bruked worden vöär unbemande drones, wår stillen vlucht noodsakelik is en in sunnedreyven vluchten up grote höygte. Ümdat et gin beweygende deylen hevt, sul een sunnedreyven vleegtüüg jårenlange achter mekander künnen vlegen en as ne ård pseudo-satellyt denen.
Up de langere termyn kan elektrisk vlegen helpen by koalstov-nöytraal worden van de luchtvårtindustry.
döär Alex Hurn
@alexhern
21 november 2018
Brunne: The Guardian
