Wår kümt et woord ‘Tukker’ nu echt weg?
Vandeweake köäm der vanuut Historiek.net een artikel uut oaver de belangryke vråge wår of et woord ‘Tukker’ nu wegkümt. Den skryver güng alle olde bekende verklårings by langes, van et hyr by swarmen vöärkoamende sangvöägelken töt et vermeynde twentske gebruuk üm med de handen in den buksentük te loupen(?). Toch vergat hee een belangryk ding: de twentske språke.
Achternaam?
Tukkers zouden rustige lanterfanters zijn, slapende oosterlingen (die vaak een ‘tukkie’ doen), slenterende en slome mensen. Deze verklaring klinkt leuk, maar lijkt wel erg ver gezocht.
– historiek.net
‘Ver gezocht?’ Wårümme dan? Helaas düt den skryver dår nit wydter oaver, want volgens üm is der ne vöäle logiskere verklåring:
De achternaam Tukker(s) köäm in Twente heyl vake vöär. Vöäle vaker as in de rest van Neaderland. Düs wör ydereyne når de family Tukkers nöömd.
Mooi bedacht. Mär dan vråget wy uns af: wo köäm dan de family Tukkers by öäre achtername? Den hebbet se ja toch nit so mär uut den dikken duum esöägen. Meskeen ‘nit ver genog esöcht’…
Vöär achternamen köäsen lüde uut Twente vaak öäre woonsteyde (Olde Luttikhuis), een beroop (Groteboer) of nen karaktertrek. Wårüm sul dat by Tukkers ineynen anders weasen?
Språke = identiteit
By Historiek gåt se vöärby an et belang van de neadersassiske språke in et dagelikse leaven van de twentske lüde. As wy kyket in Twents in Woord en Gebruik van G.J.H. Dijkhuis (in de volksmund ouk wal den Dikken van Dykhuus enöömd), seet wy ne heyle rits an verklåringen van et woord, dat vöäle in et dageliks gebruuk vöärköäm.
Et woord Tukkeren is hevt düs niks med slåperigheid te maken, mär wal med kalmte. ‘Händig an’, ‘up dyn gemak’, ‘bedachtsaam’, sunder dy de kop gek te låten maken. Standvastig weasen.
Et is düs ginnen geuzennaam, mär gewoon ne beskryving van ne volksård dee as in disse kuntreien as ne gode eygenskap eseen wördt.
Ach ja, so as wy dan in Twente segget: “dee müt noch Tukker worden.”
