Skeadel van öldst-bekende menskelike vöärolder vünden

Vöär et eyrst is der een gesichte by den öldst-bekende vöärolder van et menske. In Ethiopie is nen 3,8 miljoon jår olde skeadel evünden van Australopithecus anamensis.

Dissen menskachtigen med de pakkende name MRD is nen rechtstreyksken vöärolder van de wearldbekende “Lucy”, de Australopithecus afarensis. Et geyt weaderümme når de tyd dat unse vöärolders händig-an daleköämen uut de böyme en up twey beyne begünnen te loupen, mär noch wal aapachtige trekken hadden so as vöäruutsteakende gesichten, starke kennebakken en kleine harsens. Et is de öldst-bekende Australopithecus-soorte.

Lucy wör bekend in undersöken når menskelike untwikkeling döärdat se so vulleydig was. Öären direkten vöärganger bleav wat skimmig ümdat der enkel wat tanden, een paar bütte van lidmåten en wat skeadelsplinters vünden warren.

MRD brecht dår verandering in.

“Et is good dat wy der nu endelik een gesichte by hebbet,” seade Stephanie Melillo van et Max Planck Instituut vöär Evolutionäre Antropology uut Düütskland, den as medskreav an de analyse van den vundst.

Volgens professor Fred Spoor van et Natural History Museum uut Londen, den as nit by et undersöök betrökken was, seade at MRD flink wat stuv sul upsküdden in unse kennis van de evolutionäre menskelike stamboum. Vöäral ümdat der töt nu to nit vöäle van bekend was.

De skeadel löt seen dat MRD kleine harsens had – mär ungeveyr een verendeyl van een modern menske – mär al een antal kenmarken kwyt was dee andere apen hebbet. De hooktanden warren kleiner dan van noch öldere fossilen en hee had de beginselen van de starke kennebakken en uutsteakende jükbeynder dee Lucy en den wearldbekenden Mevrouw Ples hadden (een ander later lid van de Australopithecus-grup). Dårmed meynet weatenskappers dat se tåer eaten kunden kauen tydens dröyge seisonen as der minder groien wul.

Datering van den skeadel löt seen dat Anamensis en syne nåkoameling Lucy vöär 100.000 jår tegelyke leavden. Dat is in stryd med de eyrdere uutleg dat verskillende soorten mekander upvolgden, wårby as den vöärigen verdwynt en den volgenden verskynt. Anamensis, den as leavden tüsken ungeveyr 4,2 en 3,8 miljoon jår terügge, is wal Lucy’s vöärolder, mär bestünd noch terwyl as de grup van Lucy al afsplitsed was. Uut geologisk bewys blikt dat et landskap starke höyvels, vulkanen, lavaströymen en grillige klöyven had wårdöär grupen makkelik uut mekander kunden vallen en so uut mekander groien.

Ouk köänet de grupen mekander later weader in de möte koamen weasen en vöchten hebben vöär eaten en grund.

Yohannes Haile-Selassie van et Natuurhistorisk Museum van Cleveland en Case Western Reserve University den as et undersöök leidden seade: “Dit is ne baanbreakende untdekking in uns begrip van menskelike evoluty in et Plioceen.”

Afarensis, wår as töt 3 miljoon jår leaden noch fossilen van te vinden sint, is al vaker anweasen as kandidåt vöärolder van uns Homo-geslacht. Mär den untdekking dat meyrdere geslächte tegelyke leavden maakt disse anname minder seaker, vindet de undersökers.

“As y meyrdere vöäroldersoorten tegelyke in deselvde tydsspanne hebbet is et lastiger anwysen wee de echte vöärolder van Homo is,” seade Melillo.

Spoor seade dat Anamensis “de öldst-bekende soorte is dee unteagenseggelik by up de menskelike stamboum höyrt”. Öldere fossilen, so as Ardi van 4,4 miljoon jår old, sint meyr ümstreyden – wat meynet dat he ne menskachtige was, anderen segget ne uutstörvene apensoorte.

In february van 2016 vünden nen lokalen medwarker Et eyrste deyl van den nyen fossil, de boavenkaak, in Afar in Ethiopie. “Ik gelöyvden myne eygene ougen nit do as ik de rest van de skeadel vünd. Et was een eureka-ougenblik en nen dröym den as uutkümt,” seade Haile-Selassie.