Nen politieker oet de Australiese Noordstrekke (Northern Territory) zeg at hee zik “starker en krachtiger” veult in zinne egene sproake. Doarum zoch hee metstanders vuur een vuurstel um de beparkingen op te heffen op et sprekken dervan in et parlement. Det völ verleden wekke te leazen op de Australiese niejsstea ABC.net.
“Et is et eerste moal at ik vreandelik tostemming vroage um minne sproake in et parlementshoes te kuieren,” zea et onofhankelik roadslid Yingiya Mark Guyula.
De hudige regels van de Legislative Assembly (et Australiese Wetshoes) skrieft vuur at leden dee wat anders kuiert as Engels der extra wark met kriegt.
Menear Guyula wil dat der nen ummezetter in de kamer is. In de hudige umstand mut roadsleden dee as gin Engels kuieren wilt, toch zelf nog öar egene teksten en toospraken umzetten.
Volgens um kon zien vuurstel ook helpen um leu mear bie debatten bie te kriegen.
“Ik wil vanoet minne sproake en minne kulturele achtergrond minne bodskop bie de sprekkers van et Engels kriegen. Dat is et gat wat ik oawerbruggen wil.”
Gin tied vuur Engelse umzettingen
Op dit ogenblik mut roadsleden dee wat anders wilt kuiern as Engels eerst ne skrewene en sprökkene oawerzetting in Engels gewen, mer ze kriegt doarnoa gin extra sprektied vuur öar egene.
De hudige regel dat hee eerst Engels mut kuiern en et doarnoa pas in et Yolngu Matha um mag zetten, slöt volgens Guyula kats de planke mis. Hee hef zelf et Yolngu Matha as eerste sproake.
“Ik zin starker en krachtiger as ik eerst Yolngu Matha kuiere. Dat is minne familiesproake, minne modersproake.”
Guyala wet at Engels non eenmoal de eerste sproake van de kamer is, mer hee veund at leu dee as Engels nit as modersproake hebt, doarum gin extra wark hooft te doon.
Volgens um sprekt völle Noordstrekkelingen wat anders as Engels. De meesten doarvan zint Inheems-Australies.
“Ze hebt allemoal egene sproaken. Ik zol dit der gearne duurkriegen, zodat zee de sproake broeken könt wat öar et lechtst van de tonge keump,” meanen Guyala.
Gerry Wood steet der ‘in prinsipe’ achter
Et Australiese Wetshoes kuieren earder van et joar ook al oawer de sproakregels. Vurig CLP-minister Bess Price denen toen nen klacht in umdat zee van den vuurzitter de wacht anzegd kreeg; zee har een antwoard in Warlpiri gewen, öar eerste sproake.
De road vuur regelgewing nöm een antal vuurstellen van Price an, en deden bievuurbeeld den regel der achterhen dat roadsleden eerst mossen vroagen an de vuurzitter of ze in ne andere sproake kuieren meugen.
Onofhankelik roadslid Gerry Wood zea at hee ‘in prinsipe’ achter et vuurstel van Guyula steet. “Mer vuur at ik mie as vol vuurstander oetsprekke, mut et eerst vuurbie de road vuur regelgewing.”
Et vuurstel kan disse wekke nog in et Wetshoes bekuierd worden vuur et ende van 2016, mer kan duursköawen worden noar ankommend joar.
In dat geval haank et sukses van et vuurstel nit enkel of van ondersteuning van andere roadsleden, mer ook of Guyala nog wier herkeuzen wörd vuur de zetel vuur Nhulunbuy.
Australiese sproakriekdom
Engels mag et wiedst verspreid wean, mer Australië hef gin enkele offisjele sproake. Volgens Wikipedia hef et wearlddeel, woer as heel Europa met gemak in past, ongevear 70 inheemse sproaken nöast et Engels. Ooit warren dit der zelfs 400, mer duur de Engelse eenkennighead nöm dit rap of. De bekendste sproaken zint et Arrernte, Kala Lagaw Ya, Tiwi, Walmajarri, Warlpiri, en de Westelike Weustesproake.
Wonnear as Nederland et Nedersaksies toolöt in de regearing is nog aait ofwochten. Vuurgoande vuurzetten wörden allemoal ofwezen.
Duur Sara Everingham
29 november 2016
Welle: ABC.net.au
