RIESSEN-HOOLTEN – Verleden zoaterdag kappen de lokale tak van de politsie op slim boerse wieze ne ernst-meande melding op öare Facebook-ziede of en weageren der op te sprekken. Umdet et in et Saksies was.
As betrökken börger neamp de Riessense Gea Santema (50) vaker et vuurtouw um der beambten bie te halen. Nedersaksies is ene van de meestbroekte sproaken in disse gemeente. Umdet Santema Saksies as eerste sproake hef, dachen zee der gin twee moal oawer noa en skreef zonder biebedolingen ne vroage in de lokale Riessense variant. “Det keump mie non eenmoal et lechtst van de tonge.”
“De gemeente löt der zik op vuurskriewen det ze ja tweetalig zint, met zelfs een brödjen an et gemeenteloket det ze Nederlands, Twents en Sallands könt. Dan mag ik toch hoppen at de lokale politsie doar ook normaal oawer kan doon.”
Oawer den zöl
Vanoet de gemeenteroad wör der bevestigend reageerd at Riessen-Holten zik offisjeel dreetalig löt neumen: “Vie zeent der vuur een poar joar met begunnen um leu met Saksies as eerste sproake letterlik ‘oawer n zöl’ te helpen bie de gemeente. Völle leu kuiert non eenmoal makkeliker Holtens of Riessens. Det mut gewoon können, ook an de loketten.”
Toch leup et anders. Ondanks de landelike slagzinne Waakzaam en Dienstbaar bulken de behearder der on-Riessens hard oawerhen, zonder inholdelik te kieken. Een bliek van weanig inleavingsvermeugen en slechte integrasie in de Nedersaksiese kultuur.
In et antwoard wees de Facebook-behearder op de hoesregels. Doar steet in at der enkel in de Nederlandse sproake skrewen worden mag. Disse landelike regel lik vuural bedoold vuur delen van et land woer as ne flinke groep leu met ne immigrasieachtergrond wont. Begriepelik, want et is gin doon um alle boetenlandse sproaken bie te holden.
Mer de 1,8 miljoen leu in Nederland dee as zik makkeliker in de inheemse Saksiese sproake oetdrukket bie de lokale loketten, wordt hierduur an de kante sköawen. “Ze hooft nog geheels nit in et Saksies wierumme te skriewen, as ze mer de möaite nemt um et te verstoan,” zea Santema.
Diskriminasie
Oet noavroage bie et meldpunt vuur diskriminasie blik at de Algemene Wet Gelieke Behandeling hier gin recht sloetend wierwoard op hef. Nen metwarker van et meldpunt, zelf nen Broabantsen Tukker, wees der op at et Saksies nog aait ginne riekssproake is. Terwiel as oet onderzeuk van de Provinsie Grönningen blik at et an genog eisen doarvuur voldut.
Hee zea doarbie at de metwarker van de politsie der desondanks normaal op har können reageren. “As nen Surinamer argens weagerd wörd um zin aksent, kan hee doar melding van maken op grond van ras.”
Grötter probleem
Santema maken ne skarmopname en plaatsen et in Ech Riessens, ne Facebook-groep vuur de Riessenstalige online gemeenskop met oawer de tweedoezend leden. Binnen korten tied steunden der 57 reaksies. De meesten harren weanig begrip vuur et gedrag van de Facebook-behearder.
Ene van de leden, den as ook bie de lokale politsie is, reageren: “Hier he’j nog wa ne bosjager (Riessens vuur politsieman -WS) den as wa Riessens döt.” Ook aandere lokale politsieleu skrewen at de leu mer gewoon met vroagen bie öar kommen mossen. Terwiel as dit bie de Riessenders wal wat moodsröste gavven, is et ginne stelselmoatige oplössing van et gröttere probleem: dat Nederland veer leawende sproaken hef, dee as nog altied ongeliek behandeld wordt.
Erkenning
Volgens Saksies-kenner en anjager Martin ter Denge hank de erkenning vuural van de leu zelf of: “Et wörd tied at vie in Nederland es minder krampachtig oawer onze sproaken doot. As vie wilt at et vanzelfsprekkend wörd, mut vie et zelf ook stelselmoatiger zo gebroeken en onze stea opeisen. Gewoon kuieren. Met iederene. Nit koste wat kost, mer wal met oawertuging. Anders zölt leu et nooit vuur vol anzeen. Zelf anpakken. Vake zi’j te bange.”
Gin verskil
In een tellefongesprek met et landelike politsienommer zea een metwarker at et gin verskil zol mutten maken. Den metwarker zelf versteund tuskenbeade heel best Saksies. Doarumme zollen sprekkers van et Saksies et nit howen te loaten.
Wat de politsie der stelselmoatig an doon wol, maken ze neet dudelik. Töt dee tied is et wochten töt oonze sproake duur de regearing noar een heuger plan tild wörd.
Duur Avery Hartman