Ny minimenske untdekked in de Filippynen
Archeologen hebbet wear een geheym uut uns verleaden an den aerdboadem unttrökken. Unse familystamboom is wear uutbreidet med ne nye menskensoorte: Homo luzonensis.
De untdekking begün med nen olden voot (of wat der van oaver was). In de Callaogrot up et filippynske eiland Luzon wör in 2007 nen darden metatarsaal vünden. In gewonemenskenspråke is dat een vootbut.
Oaverblyvselen van de oldst bekende Homo sapiens up de Filippynen wörden vünden up et eiland Palawan. Disse warren tüsken de 30.000 en 40.000 jår old. Mär dissen mysteriösen voot was ölder: rund de 67.000 jår volgens officiäle skattingen.
“Et is den öldst evündenen menskachtigen ooit up de Filippynen,” sea Florent Détroit van et Franske Muséum National d’Histoire Naturelle.
Nu hevt een internationaal team twaalv andere deylen van olde menskachtigen uut deeselvde steynlåge vünden as wår den voot weg köäm. Dårby satten under meyr noch andere vootbütte, handbütte, een deyl van ne basse (dikbeen) en tandene. Se wordet an drey verskillende lüde tooskreaven – twey vulwaskenen en een kind.
Détroit legt uut wo de fossilen künnig vöärkoamet, mär ouk up wat pünten anders sint as unse bütte en in andere bekende menskachtigen. Öäre premolaren (valske kusen) hebbet kenmarken so as wy dee kent van Australopithecus en H. erectus. Mär öäre echte kusen lyket wat vörm angeyt wat meyr up dee van H. sapiens. Kleiner sint se wal.
De vootbütte, en dan vöäral et teybut wat geleyrden de phalanx nömet, sint ouk vöäle krummer as dee van uns, wat de skyn wekket dat see beater kunden klimmen.
“Dissen phalanx likt stark up den van Australopithecus, so as wy den enkel kent uut Afrika en in vöäle öldere tydsspannes (tüsken 2 en 3 miljoon jår). Nen eynling med al disse kenmarken by mekander kan by ginne van de nudaags bekende soorten ereakend worden,” sea Détroit.
Archeogeochemist Rainer Grün van Griffith University dead ne uranium–thorium-datering up de bütte. Hee untdekkeden dat de oaverblyvsels ölder warren as 50.000 jår.
Et is ne vulleadig nye menskensoorte. Dat oaverkümt u nit so vake,” sea Grün.
Alle fossilen sint klein, wat angevt dat et ne dwargsoorte is, lyk as H. floresiensis, den as breyder bekend is as de “hobbit”. Den wör in 2004 up een indonesisk eiland untdekked. Dissen nyen soort nöömt de undersökers Homo luzonensis.
Helaas sint DNA-unttrekkingen töt nu to mislükked. Bepålen wår as de menskensoorte in de stamboum höyret, is dårümme noch nit möägelik. Mär Détroit hevt wal een vermoden:
“As wy allens medreakenet wat wy weatet oaver de prehistory, de menskelike fossilen in Asie en de leavtyd van H. luzonensis, dan skat ik dat hee afstamt van de asiatiske H. erectus. Meskeen de chineeske H. erecus, mär dår müt wy noch eaven med an de slag.”
De vundst van H. luzonensis in oustelik Asie uut et late Pleistoceen (126.000 töt 11.700 jår terügge) en syne lyke kenmarken med de öldere Australopithecus sorget vöär problemen: et klopt nit med et verhaal dat H. erectus as eyrste uut Afrika tröäk en dat H. sapiens dår so rund 40-50 dusend jår eleaden achteran köäm.
Détroit hamert der ouk noch es up: “een paar dusend jår terügge was H. sapiens lange nit alleyne up de wearld.”
Grün düt dår noch by: “de evoluty van de menske is vöäle ingewikkelder as wat wy dachten. In teagenstelling töt nu was et vroger normaal dat der meyrdere menskensoorten nöäst mekander leaveden.”
De undersökers wilt noch weaten wo disse soorte bewöäg, of et sik warktüge makeden en wo se der uutsaggen. Mär dårvöär sint se meyr fossilen nöydig.
Dårvöär is al een ander teamlid, Armand Mijares, up untdekkingstocht döär de Filippynen üm möägelike uutgraevingssteydes te vinden.
De untdekking is uutegeaven in Nature.
